Tarihi yarımada Edirnekapı semtinde bulunan ve 6’ncı yüzyıla dayanan bir manastırın parçası olan Kariye Camii, 14’üncü yüzyıl Doğu Roma ve Bizans resim sanatının en seçkin örneklerini görebileceğiniz etkileyici bir mekan. Dünyanın en iyi korunmuş mozaik ve fresklerine ve aynı zamanda Rönesans Dönemi’ni de gözler önüne seren sanatsal değere sahip.
Kariye, 2019 yılındaki Danıştay’ın kararının iptaliyle birlikte yeniden camiye dönüştürülmüş ve 21 Ağustos 2020 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanan Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi ile ibadeti açılmıştır.
Kariye Hakkında Kısa Bilgi ve Tarihi
Kariye (Chora) kelimesi eski Yunanca’da kırsal alan (rural area) anlamına geliyor. Kırsal alan denilmesinin nedeni ise bu eski manastırın döneminde İstanbul surları dışında kalıyor olması.
Kariye’nin tarihine baktığımızda, tarihi yarımadada 5’inci yüzyılda yapılan şehir surlarından önce, surların dışındaki bu alanda bir şapelin var olduğu biliniyor.
Hazreti İsa’nın doğumundan 600 yıl önce, Bizans İmparatoru Justinianos tarafından inşa edilen Kariye, aslında Hora (Köy) adıyla biliniyordu. Başlangıçta daha küçük bir bazilika tarzındaki yapı, deprem nedeniyle zarar gördü ve 11. yüzyılda Kommenoslar tarafından yeniden inşa edildi.
11’inci yüzyılın sonunda ise kilise İmparator I. Alexius döneminde yeniden inşa edilmiş ve sonrasında 1204-1261 yılları arasındaki Latin istilası sırasında yıkılmış. Ancak, Bizans’ın kenti geri almasının ardından 14. yüzyılda, dönemin önemli aristokratlarından İmparator Andronikos’un yakın arkadaşı Theodor Metokhites tarafından restore edildi.
Metokhites, kilisenin restorasyon masraflarını üstlendi ve dönemin en iyi usta sanatçılarıyla çalışarak kiliseye ek yapılar ekledi. Bu restorasyonlarla Kariye, bugünkü görünümünü aldı.
İstanbul’un fethinden yaklaşık 60 yıl sonra, 1511 yılında Hora Kilisesi, camiye dönüştürülerek Kariye Camii adını aldı. Cami olarak kullanıldığı dönem boyunca, freskler ve mozaikler tahta perdelerle kapatılarak korundu.
Ayrıca, ana binaya bir minare eklenirken, Osmanlı İmparatorluğu tarafından büyük salona bir mihrap eklendi. Kariye, Osmanlılar tarafından yaklaşık 400 yıl camii olarak kullanıldı.
1945 yılında müze olarak hizmet vermeye başlayan Kariye Camii, 2020 yılında Cumhurbaşkanlığı Kararı ile tekrar cami olarak kullanılmaya başlandı.
Neler Var?
Kariye’nin en değerli eserleri 14’üncü yüzyıl Bizans freskleri ve mozaikleri. Dünyanın en korunmuş durumda olanları arasında oldukça göz kamaştırıcı. Ayrıca çok sayıda diriliş resimleri göze çarpıyor.
Müzenin mozaikleri ve freskleri 1948-1958 yılları arasında Amerikan Bizans Enstitüsü tarafından ortaya çıkarılmış.
Müzenin dış girişinde Hz. İsa’nın hayatını anlatan, iç girişte deHz. Meryem’in hayatını anlatan mozaikler bulunuyor. Ayrıca Hristiyan teolojisinden önemli sahnelerini betimleyen freskler bulunuyor.
Canlı bir anlatıya sahip freskolar, Hristiyan teolojisinden önemli sahneleri tasvir ediyor. Kariye’nin zemin ve duvar yüzeylerindeki renkli ve yüksek kaliteli mermer süslemelere dikkati çekiyor.
Kariye’nin camiye dönüştürülmesi sonrasında bu eserlerin büyük bölümü muhtemelen üzeri örtülecek gibi duruyor.
Nasıl Gidilir?
Lokasyon
Kariye Müzesi, Fatih ilçesi sınırlarında Edirnekapı semtinde bulunuyor. Edirnekapı otobüs durağından yürüme mesafesinde. Konum>>
Ulaşım
Kariye Müzesi’ne ulaşım için çeşitli alternatifler mevcut.
- Anadolu yakasından Metrobüs ile geldiğinizde Edirnekapı durağında inerek,
- Seyrantepe, Topkapı, Kadıkoy, Levent, Beyazıt, Mecidiyeköy ve Taksim’den kalkan ve Edirnekapı’dan geçen İETT otobüslerine binerek Kariye Müzesi’ne gelebilirsiniz.
Raylı sistemler için İstanbul Raylı Sistemler Haritası, İETT Belediye Otobüs sefer ve durakları için İETT Hat ve Durak Arama ve şehir hatları vapurları için İstanbul Şehir Hatları Vapur Seferleri sayfasına bakabilirsiniz.
Adres ve İletişim
Adres: Kariye Mahallesi, Kariye Camii Sokak No.18 Fatih, İstanbul
Tel: +90 212 631 92 41
