Eski bir Rum semti olan Fener ve hemen yanı başında eski bir Musevi mahallesi olan Balat, Tarihi Yarımada’nın Haliç kıyısında güney tarafta yer alan, zengin bir tarihi mirasa sahip, hem yerli hem yabancı ziyaretçilerin oldukça ilgisini çeken semtlerden ve İstanbul gezilecek yerler arasında en başta geliyor. Bu yazımızdan Fener ve Balat semtleri hakkında genel bilgiler, popüler semtler, gezilecek yerler, tarihi mekanlar, yapılacak aktiviteler, popüler yeme içme mekanları ve ulaşım bilgilerini bulabilirsiniz.
Fener ve Balat, turizm alanında son dönemlerdeki yapılan katkılarla, turistik bir yer haline gelmiş durumda. Rengarenk boyalı sokaklarında yerli ve yabancı turistleri görebilirsiniz. Ana meydanlarında turistik cafe ve restoranlar oldukça renkli. Aynı zamanda bölge antika eşya dükkanlarıyla da ziyaretçi akınına uğruyor.
Fener (Rum Ortodoks’ların Vatikanı)
Etkileyici bir semt olan Fener, çok sayıda ilginç kiliseler yoğunluğuna sahip otantik atmosferi, Fener Rum Patrikhanesi, ilginç mimarisi ve görkemiyle ünlü Fener Rum Erkek Lisesi, dar sokakları ve yokuşlarıyla ziyaretçilerine oldukça farklı bir deneyim sunuyor.
Fener, 16’ncı yüzyıldan itibaren bir Rum semti olmuş ve burada yaşayan varlıklı Rumlar aynı zamanda Osmanlı döneminde önemli mevkilere gelmişler.
Fener’in, aynı zamanda “Rum Ortodokların Vatikanı” olduğunu biliyor muydunuz? Fener, Fener Rum Patrikhanesi ya da dünyada bilinen adıyla Constantinopolis Ekümenik Patrikhanesi ve Bulgar Kilisesi‘ne ev sahipliği yapan bir semt. Fener Rum Patrikhanesi, halen dünyadaki 250 milyon Ortodoks Hristiyanların ruhani önderliğini yapan, Ortodokların dünyadaki merkezi konumunda.
Yani Katolikler için Vatikan ne ise, Ortodokslar için de Fener aynı konumda. Fener semtinde Rumlar 20’nci yüzyıl ortalarına kadar yaşamışlar, sonrasında ise Türkiye’nin doğusundan gelen fakir insanların yerleşim bölgesi olmuş. Fener ve Balat için UNESCO/Avrupa Birliği katkısıyla başlatılan proje kapsamında, buradaki eski tarihi evlerin bir kısmı restore edilmiş.
Balat (eski Musevi Mahallesi)
Fener’e komşu Balat semti de, renkli dar sokakları ve yokuşlarına serpilmiş etkileyici cafe ve restoranları, antika ve vintage dükkanları, Musevi mirasının izleri, muhtelif Sinagog ve Kiliseleri ile yine Fener gibi ziyaretçilerini büyülemekte.
Balat’da aynı şekilde zengin bir Bizans mirasına sahip. Eski bir Musevi mahallesi olmasıyla beraber, Fener’den daha fakir bir yerleşim birimi ve halen büyük bir Musevi nüfusa sahip. Balat, Bizanslılar zamanından beri Rumca konuşan Yahudilere ev sahipliği yapmış. Bununla birlikte 15’inci yüzyılda da İspanya’dan sürgün edilen Sefaradlar Balat’a yerleşmişler.
Fener ve Balat Gezilecek Yerler, Aktiviteler
Fener Gezilecek Yerler
Fener meydan ve cafeler bölgesi
Sahile yakın bir konumda Yıldırım caddesi ve Vodina caddesi arasında kalan bölge, Fener’in en canlı bölgesi. Aynı zamanda Fener Balat gezilecek yerler arasında da ilk sıralarda yer alıyor.
Sağlı sollu sıralanmış otantik ve renkli cafe ve restoranlar, Fener’i keşfetmek üzere gelmiş ve bol bol çekilen fotoğraflar sonrasında mola veren ziyaretçilerini ağırlıyor. Devamındaki Camcı Çeşmesi yokuşunu çıktığınızda ise ünlü renkli kapılarını görebilirsiniz. Konum >>
Fener Rum Patrikhanesi ve Aya Yorgi Patrikhane Kilisesi
Fener Rum Patrikhanesi ve Aya Yorgi Patrikhane Kilisesi (St.George), Haliç kıyısında Fener semtinde bulunuyor ve aynı avluyu paylaşıyorlar. Aya Yorgi Kilisesinde çok değerli objeler bulunmakta olup 5’inci yüzyıldan kalma taht bunlardan en göze çarpanı konumunda. Konum >>
Fener Rum Erkek Lisesi ve Ortaokulu (Kırmızı Kale – Kırmızı Mektep)
Fener’e uzaktan baktığınızda kırmızı silüeti ve ihtişamlı mimarisiyle ilk göze çarpan yer olan, hatta çoğu kimsenin bu bir kilise olmalı dediği yapı, aslında Fener Rum Erkek Lisesi ve Ortaokulu. Kırmızı Kale veya Kırmızı Mektep olarak da adlandırılıyor.
Uzunca bir yokuşu aşarak ulaşılan, kapısına geldiğinizde bile başınızı iyice yukarı kaldırmanıza neden olan yüksek yapısı ile Fener Rum Erkek Lisesi ve Ortaokulu, aynı zamanda ziyaretçilerin gözde fotoğraf mekanlarından birisi konumunda.
Bina, 1881 yılında Fransa’dan getirtilen yapı malzemeleri ve kırmızı tuğlalar ile yapılmış. Aslında binanın ihtişamı, zamanında bu bölgenin ne denli zengin ve önemli olduğunu ispatlıyor. Konum >>
Fener Antik Mezat
Antika dükkanları ile ünlü bölgede bir de antika açık artırma mekanı olmaması düşünülemez.
Vodina caddesi üzerinde bulunan Fener Antik Mezat, öğleden sonra saat 3’ten sonra başlayan ve akşam saat 8’e kadar devam eden açık artırmalarıyla ziyaretçilerin oldukça ilgisini çeken bir yer. Burada çok çeşitli ve uygun fiyata antikalar bulabilir, sevdiklerinize hediye edebilirsiniz.
Bulgar Ortodoks Kilisesi (Demir Kilise, Aya İstefanos)
Fener semtine yakın bir konumda Haliç sahilinde sahilde yer alan ve aynı zamanda Demir Kilise olarak da bilinen Bulgar Kilisesi (Aya İstefanos/Sveti Stefan), altın sarısı işlemeleri ve mimari görünümü ile oldukça ilgi çekmekte. Yapısında kullanılan demir kalıplar 1871 yılında gemilerle Viyana’dan getirilmiş. Konum >>
Moğolların Meryem Ana Kilisesi (Kanlı Kilise)
Balat’ta bulunan Kanlı Kilise, 13’üncü yüzyıl sonlarında kutsanmış bir kilise olup aynı zamanda Moğolların Azize Mariası (Azize Meryem) olarak da bilinmekte. Kilise’nin en önemli özelliği, Osmanlı İmparatorluğu döneminde camiye dönüştürülmemiş ve Rum Ortodoks cemaatinin ibadetine bırakılmış olması. Konum >>
Balat Gezilecek Yerler
Balat Çıfıt çarşısı, vintage ve antikacılar
Balat’ın merkezine, Sinagog’un olduğu küçük meydana doğru gittiğinizde, Leblebiciler caddesinde Balat’ın etkileyici ve otantik Çıfıt çarşısına varırsınız. Çıfıt adı Osmanlı döneminde Yahudilere verilen isim.
O dönemde burada Yahudi esnafı bulunduğundan dolayı bu ismi almış. Çarşıda çeşitli sayıda antika ve vintage dükkanları ile ayna satan dükkanlar sıralanıyor. Aynı zamanda Yanbol Sinagogu ve ünlü Agora Meyhanesi de burada. Konum >>
Balat Oyuncak Müzesi
Balat’da 1000m² alanda hizmet veren Balat Oyuncak Müzesi, özellikle çocuklu aileler için çok güzel zaman geçirebilecek harika bir oyuncak müzesi. Geçmişten bugüne ve geleceğe bir yolculuk yapmanızı sağlayacak 15 kategoriden oluşan 17.000 parça oyuncağın sergilendiği müzede, dünyanın çeşitli yerlerinden toplanmış harika oyuncak koleksiyonlarının yanı sıra her yaş grubuna uygun özel üretilmiş oyuncaklar ve atölyelerin de keyfini çıkarabilirsiniz. Burada kesinlikle kendinizden bir parça bulacaksınız.
Müze haftanın her günü 10:00 ve 20:00 saatleri arasında hizmet veriyor.
- Adres: Yavuz Sultan Selim Mahallesi, Abdülezzelpaşa Caddesi, No: 65, Balat, İstanbul
Merdivenli Yokuş ve Tarihi Balat Evleri
Merdivenli yokuş olarak bilen Çorbacı Çeşmesi yokuşu ve sağlı sollu tarihi Balat Evleri, yerli ve yabancı ziyaretçilerin en çok ilgi gösterdiği ve bol bol fotoğraf çektirdiği bir yer.
Balat’a uğradığınızda, UNESCO Kültür Mirası projesi kapsamında restore edilmiş bu bölgeyi mutlaka gezip görmenizi tavsiye ederiz. Konum >>
Ferruh Kethüda Camii
Mimar Sinan tarafından 1562 yılında yapılan Ferruh Kethüda Camii, Sinan’ın diğer ihtişamlı ve büyük eserlerine nazaran oldukça küçük bir cami konumunda. Caminin mihrabının, yakındaki ünlü Tekfur Sarayı’ndan getirilen çiniler ile dekore edilmiş olması ilginç bir ayrıntı. Bununla birlikte caminin diğer bir ilginç özelliği de, arka bahçesinde bir güneş saati bulunması. Konum >>
Ahrida Sinagogu
Balat semtinde bulunan Ahrida Sinagogu Barok tarzı yapısı ile İstanbul’un en eski sinagogu olup adını Makedonya Ohri kasabasından almış.
Bizans döneminde kurulan sinagog halen faal olarak ibadete açık. Sinagogun en dikkat çeken be görmeye değer kısmı, iç mekanda bulunan ve üzeri muhteşem goblenler ile kaplı olan Kutsal Sandık. Konum >>
Surp Hreşdagabet Ermeni Kilisesi
Tarihi 16’ncı yüzyıla dayanan Hreşdagabet Ermeni Kilisesi, 18’inci yüzyılda kutsal olduğuna inanılan bir su kaynağı üzerine yeniden yapılmış. Hreşdagabet, Ermenice “baş melek” anlamına gelmekte. Kilisede Aziz gününde yapılan ayine katılan hastaların iyileşmesi inancından dolayı kiliseye aynı zamanda Mucize Kilise deniliyor. Konum >>
Hazreti Cabir Camii
Çember Sokağı’nda bulunan ve tuğlalı şirin yapısı ile dikkati çeken Hazreti Cabir Camii, 9’uncu yüzyıldan kalma, ilk adı Aya Thekla olan eski bir kilise. Sonrasında 1490 yılında Atik Mustafa Paşa tarafından camiye çevrilmiş. Daha sonra ise 604-697 yılları arasında yaşadığına inanılan Hazreti Cabir’in adını almış. Konum >>
Fener ve Balat Yeme İçme? Popüler Mekanlar, Cafe ve Restoranlar
Fener’in Yıldırım caddesi ve Vodina caddesi arasında kalan bölgesi, sağlı sollu sıralanmış otantik ve renkli cafe ve restoranlar ile dolu. Aynı şekilde Balat çarşısı ve çevresinde de güzel ve canlı cafe ve restoran bulabilirsiniz. Buradalar aynı zamanda Fener Balat gezilecek yerler arasında da ilk sıralarda yer alıyor.
Fener ve Balat’ın popüler mekanları arasında, bir antika ve vintage ortamında çok güzel bir ortam sunan Perispri, açık büfe kahvaltısı ile ünlü Forno, köftesi ve tatlılarıyla ünlü Köfteci Arnavut, ünlü Balat Turşucusu ilk sırada geliyor.
Ayrıca, Balat çarşısında bulunan Agora Meyhanesi, aynı zamanda İstanbul’un en ünlü ve tarihi meyhanelerinden birisi. Burada keyifle bir akşam yemeği yemenizi tavsiye ederiz.
Balat’dan Eyüp tarafına doğru komşu semtler Cibali ve Ayvansaray civarında, Kadir Has Üniversitesi civarında bulunan Tarihi Haliç İşkembecisi de adından da anlaşılacağı üzere bölgenin en ünlü mekanlarından.
Fener ve Balat’ta Alışveriş – Ne Alınır?
Fener ve Balat, kendine özgü butik dükkanları ve antikacıları ile alışveriş severler için adeta bir cennet. Burada el yapımı ürünler, vintage eşyalar ve yerel lezzetler bulabilirsiniz.
Antikacılar ve Butikler
Fener ve Balat’ın dar sokaklarında birçok antikacı ve butik dükkan bulunmakta. Antika mobilyalar, eski plaklar, kitaplar ve dekoratif eşyalar bu dükkanlarda bulabileceğiniz özel parçalar arasında. Fener Antik, hem yerel hem de turistler için popüler bir alışveriş noktası.
El Yapımı Ürünler
El yapımı takılar, seramikler ve sanat eserleri için Fener ve Balat’ta birçok küçük dükkan ve atölye bulunuyor. Özellikle Balat Pazarı, el yapımı ürünler arayanlar için çok güzel bir yer. Burada, yerel sanatçılar tarafından yapılan birçok özgün ve yaratıcı ürün bulabilirsiniz.
Yerel Lezzetler
Fener ve Balat’ta, yerel lezzetleri denemek ve satın almak da mümkün. Özellikle Balat’ın fırınları ve pastanelerinde, taze ekmekler, kurabiyeler ve tatlılar denemeye değer.
Fener ve Balat Nerede Kalınır? Popüler Oteller
Fener ve Balat, tarihi dokusu ve samimi atmosferi ile konaklama için güzel seçenekler sunuyor. Ancak çok az sayıda otel var. Popüler Fener ve Balat otelleri arasında Hotel Troya Balat, Balat House ve Fener Suit Apart Hotel ön plana çıkıyor.
Fener ve Balat’a Nasıl Gidilir? Ulaşım
Eminönü’nden Eyüp istikametine doğru Haliç’in güney kıyısında yer alan Fener ve Balat Semtleri’ne ulaşım çok kolay. Fener ve Balat, Eminönü, Karaköy veya Eyüp’ten ortalama 5 km. kadar bir mesafede. Yürümeyi sevenler için yürüme mesafesinde.
Eminönü’nden Fener ve Balat’a Ulaşım
Eminönü, Fener ve Balat’a ulaşmak için en merkezi noktalardan biridir. Eminönü’nden bu semtlere gitmek için otobüs veya dolmuş kullanabilirsiniz.
- Tramvay ile Ulaşım:T5 Eminönü-Alibeyköy Tramvay Hattı’nın kullanarak rahatlıkla Fener ve Balat’a ulaşabilirsiniz.
- Otobüsle Ulaşım: Eminönü’nden Fener ve Balat’a gitmek için 99A (Eminönü – Akşemsettin Mahallesi) numaralı İETT otobüs hattını kullanabilirsiniz. Bu otobüs, Haliç kıyısından geçerek Fener ve Balat’a ulaşır.
- Yürüyerek Ulaşım: Eminönü’nden Haliç kıyısı boyunca yürüyerek de Fener ve Balat’a ulaşabilirsiniz. Yaklaşık 30-40 dakika süren bu yürüyüş, tarihi ve kültürel mekanları keşfetmek için harika bir fırsattır.
Karaköy’den Fener ve Balat’a Ulaşım
Karaköy, Fener ve Balat’a ulaşım için bir diğer önemli merkezdir. Karaköy’den bu semtlere gitmek için şu yöntemleri kullanabilirsiniz:
- Vapurla Ulaşım: Karaköy’den Haliç Hattı’na binerek Fener veya Balat’a ulaşabilirsiniz.
- Otobüsle Ulaşım: Karaköy’den Eminönü’ne geçip, buradan T5 tramvay veya 99A otobüs hattını kullanarak Fener ve Balat’a ulaşabilirsiniz.
Taksim’den Fener ve Balat’a Ulaşım
Taksim’den Fener ve Balat’a ulaşmak için öncelikle Karaköy veya Eminönü’ne geçmeniz gerekmektedir:
- Füniküler ve Tramvay: Taksim’den Karaköy’e füniküler ile ulaşarak, buradan Haliç Hattı vapuruna binebilir veya Karaköy’den tramvay ile Eminönü’ne geçip, buradan da T5 tramvay hattı veya 99A otobüs hattını kullanabilirsiniz.
- Otobüsle Ulaşım: Taksim Meydanı’ndan hareket eden 55T (Taksim – Gaziosmanpaşa) otobüs hattını kullanarak Ayvansaray durağında inebilir ve buradan kısa bir yürüyüşle Fener ve Balat’a ulaşabilirsiniz.
Kadıköy’den Fener ve Balat’a Ulaşım
Anadolu Yakası’ndan Fener ve Balat’a ulaşmak için Kadıköy’den şu yöntemleri kullanabilirsiniz:
- Vapur ve Otobüs: Kadıköy’den Eminönü’ne vapurla geçtikten sonra, buradan T5 tramvay hattı veya 99A otobüs hattını kullanarak Fener ve Balat’a ulaşabilirsiniz.
Özel Araç ile Ulaşım
Özel aracınızla Fener ve Balat’a gitmek isterseniz, sahil yolunu kullanarak Haliç kıyısı boyunca ilerleyebilirsiniz. Ancak, bu tarihi ve dar sokaklara sahip bölgede park yeri bulmak zaman zaman zor olabileceği için otoparkları kullanmanız tavsiye ederiz.
Raylı sistemler için İstanbul Raylı Sistemler Haritası, İETT Belediye Otobüs sefer ve durakları için İETT Hat ve Durak Arama ve şehir hatları vapurları için İstanbul Şehir Hatları Vapur Seferleri sayfasına bakabilirsiniz.